مروری بر انیمیشن های برتر تاریخ سینما

در واقع چیزی که زمانی برای کودکان به عنوان یک حواس‌پرتی سینمایی محسوب می‌شد، اکنون به رسانه‌ای کاملا خلاقانه و از نظر احساسی پر‌آوازه تبدیل شده و ثابت کرده می‌تواند به اندازه‌ی هر لایو اکشنی مخاطب بالای ۱۸ سال را هدف قرار دهد.

پس انتخاب‌هامون رو برای ۴۰ انیمیشن برتر تاریخ به صورت معکوس، برایتان معرفی می‌کنیم. انیمیشن‌هایی که می توانند مرزهای خطوط ترسیمی، پیکسل‌های کامپیوتری، یا عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی را برای دوست‌داران فیلم جابه‌جا کنند.

این‌ها همان‌هایی هستند که ما را می‌ترسانند، به حرکت در می‌آورند، از خنده روده‌بر می‌کنند و بهمون یاد‌آوری می‌کنند که تماشای کارتون‌ها،انیمیشن‌ها و غیره در کنار جمعیت، چقدر سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز است.

۴۰. رنگو ۲۰۱۱ (Rango)

• کارگردان:  گوروربرینسکی

• IMDB: 7.2

بعد از اینکه جانی دپ و گور وربینسکی کارگردان مجموعه فیلم‌های دزدان دریایی کارائیب همکاریشان را با هم به اتمام رساندند، برای این انیمیشن خیالی و عجیب‌و‌غریب غربی دوباره با هم شروع به همکاری کردند.

این انیمیشن درباره‌ی مارمولکی خانگی است که در شهری بیابانی گیر افتاده و از روی بی‌میلی تبدیل به ناجی آن می شود. رنگو در این فیلم به همه چیز اشاره می‌کند، از تصاویر فیلم «مرد بدون نام» کلینت ایستوود گرفته تا تصاویر فیلم ترس و نفرت در لاس‌وگاس ساخته ی خود دپ.

اما چیزی که دیدن این فیلم را ضروری می‌کند، شوخی‌های بصری سورئال و لحن خشک و بی‌روح  آن است. همچنین این فیلم شبیه نسخه‌ی کارتونی کمدی برادران کوئن است.

۳۹. کورالاین ۲۰۰۹  (Coraline)

• کارگردان: هنری سیلیک

• IMDB: 7.7

انیمیشن کابوس پیش از کریسمس لحظات نگران‌کننده‌ی خودش رو داشت، اما کتاب اقتباسی هنری سیلیک نوشته‌ی نیل گیمن کاملاً ترسناک است.

شخصیت اصلی فیلم که از پدر و مادر بی‌توجه خود ناامید شده است، راهی به دنیای خیالی پیدا می‌کند که در آن هر کسی را که در دنیای خودش می‌شناسد، جایش را به یک نسخه‌ی شادتر اما تو خالی داده است و چشم‌هایش تبدیل به دکمه‌های مشکی سخت شده است.

در رسانه‌های دیگر این موضوع ممکن است با تمام وجود وحشتناک باشد اما استاپ‌موشن سیلیک و استفاده ماهرانه‌اش از فضای سه‌بعدی تا حدودی ما را از این مسئله دور می‌کند، طوری که مجبور نباشیم از میان انگشتانمان آن را تماشا کنیم. البته که همچنان ممکن است گاهی رویمان را بر می‌گردانیم.

۳۸. انیمیشن تار شارلوت ۲۰۰۶ ( Charlotte’s Web)

• کارگردان: گری وینک

• IMDB: 6.3

رمان کودکانه و دوست‌داشتنی ئی.بی. وایت درباره‌ی خوکی به نام ویلبر و دوست عنکبوتش شارلوت است که توسط برادران شرمن تبدیل به انیمیشنی موزیکال با آوازهایی به‌یادماندنی شد.

(مری پاپینز، کتاب جنگل) هیچ‌کس موشی به نام تمپلتون را که در حال رقصیدن در بازار است و بر روی زباله‌ها غوطه‌ور می‌شود و می‌خواند: “بازار اسمورگاسبورگ یک بازار به تمام معناست، ارگاسبورگ-اورگاسبورگ!” را هرگز فراموش نمی‌کند.

با اینکه این فیلم در مورد داستانی کوچک از جادو در مکانی غیرمنتظره است و بخش بزرگی از لطافت و غم و اندوه کتاب وایت را حفظ می‌کند اما به نظر می‌رسد او از این فیلم متنفر بوده است.

۳۷. انیمیشن مدفن کرم‌های شب‌تاب  ۱۹۸۸( Grave of the Fireflies)

• کارگردان: ایساپو تاکاهاتا

• IMDB:6.3

خیلی‌ها استودیوی انیمیشن‌سازی ژاپنی و بسیار تاثیرگذار جیبلی را با هنر‌های هایائو میازاکی بنیان‌گذار افسانه‌ای آن مرتبط می‌دانند. البته که شریکش ایسائو تاکاهاتا نیز فیلم‌سازی بسیار سرسخت است.

این انیمیشن درام در مورد ویرانی‌های جنگ جهانی دوم است، که در آن یک برادر نوجوان و خواهر کوچکش باید یاد بگیرند پس از نابود شدن شهرشان توسط بمب‌افکن‌های آمریکایی چگونه زنده بمانند.

فیلم مدفن کرم‌های شب‌تاب احتمالاً در بالاترین نقطه در خصوص انیمیشن‌های بزرگسالان باشد. این فیلم ممکن است روی کودکان تمرکز داشته باشد، اما داستانی عمیقاً تقویت شده از جنگ و فقدان با حال‌و‌هوایی از ناامیدی و خشم است.

آخرین فیلم پیکسار اشک شما رو هم در آورد؟ خب پس این یکی قلب و روح شما را خواهد شکافت.

۳۶. انیمیشن سیاره‌ی شگفت‌انگیز ۱۹۷۳ (Fantastic Planet)

• کارگردان:  رنه لالوکس

• IMDB: 7.7

این تمثیل اغواکننده‌ی رنه لالوک Rene Laloux پویانمای فرانسوی در عین زیبایی و خشونت دل خراش، بارها برای موسیقی‌های متن فلایینگ لوتوس و مدلب تهیه‌کننده‌ی مشهور هیپ‌هاپ، الهامبخش بوده است.

طراحی هنری عجیب و غریب و سبک منحصر‌به‌فرد این انیمیشن به شیوه‌ی کات اوت (استاپ‌موشنی که با برش‌های کاغذ ساخته می‌شود) تا به امروز هنوز هم بینندگان کنجکاوش را به وجد می‌آورد.

همچنین موسیقی متن ترسناک و عجیب آلن گوراگر نیز لحن اسرارآمیزی را ایجاد می‌کند که به ندرت در یک موسیقی شنیده می‌شود.

این انیمیشن درباره‌ی موجودات فضایی بلند با پوستی لاجوردی به نام تراگ‌ها است که انسان‌ها را به عنوان حیوانات خانگی نگه می‌دارند و با بی‌تفاوتی از آن‌ها سو استفاده می‌کنند.

بنابراین معانی نهفته در آن آنقدر هم کم اهمیت نیست. از طرفی زیبایی شناسی نوآورانه‌ی آن، به تنهایی می‌تواند این فیلم را برای قرار گرفتن در لیست علاقه‌مندی‌هایمان و غیره واجد شرایط کند.

۳۵. انیمیشن راز نیمح ۱۹۸۹ (The Secret of NIMH)

• کارگردان: دان بلات

• IMDB: 7.5

در اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰ دان بلات که بعد از سرخوردگی بابت نپذیرفتن پشتکار خلاقانه‌اش در باره‌ی انیمیشن خانه‌ی موش، کار کردن با دیزنی را کنار گذاشته بود، اولین کارگردانی فیلم بلندش را با داستان پند‌آموزی درباره‌ی یک موش بیوه که باید خانه‌ی خانوادگی‌اش را جابه‌جا کند تا یک کشاورز آن را نابود نکند ساخت.

این ماجراجویی باعث شد تا بفهمد، چه بلایی سر شوهر دوست‌داشتنی‌اش که بخشی از آزمایش‌های خطرناک دولت بر روی موش‌ها بود آمده است.

براساس گفته‌های رابرت سی کتاب راز نیمح اوبرین، شرحی از بدی‌های آزمایش بر روی حیوانات را نشان می‌دهد که به شجاعت مادران بیوه در قالب یک فیلم اکشن-ماجراجویی مهیج و هوشمندانه ادای احترام می‌کند. در آخر این انیمیشن تبدیل به معیاری ناشناخته برای کودکان حساس دهه‌ی هشتاد شده بود.

۳۴. انیمیشن بالا ۲۰۰۹ (Up)

• کارگردان: پیت داکتر

• IMDB: 8.3

اگر کلمه‌ی «گریه‌آور» را در دیکشنری پیدا کنید، به یاد سکانس ماندگاری که این فیلم (محصول شرکت پیکسار) را شروع می‌کند، می‌افتید (یک ازدواج بی کم و کاست در کمتر از چهار دقیقه) در واقع این سکانس باید اولین چیزی باشد که به نمایش گذاشته می‌شود.

داستان دوستی غیر منتظره‌ی بین یک پسر کوچک و پیرمردی تنها به نوعی واقع‌گرایی شگفت‌انگیزی است که به سوژه‌اش ثابت می‌کند که آنقدرها هم برای ماجراجویی خیلی پیر نبوده است.

انیمیشن بالا (UP) نامزدی جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم را به دست آورد و تبدیل به اولین فیلم انیمیشنی شد که جشنواره‌ی پر افتخار فیلم کن را با انیمیشنی غافلگیرکننده و طنین احساسی عمیقش تحت‌تاثیر قرار داد؛ صد البته که تعجبی هم ندارد.

۳۳. انیمیشن قلعه‌ی متحرک هاول ۲۰۰۴ (Howl’s Moving Castle )

• کارگردان: هایائو میازاکی

• IMDB: 8.2

هایائو میازاکی استاد ژاپنی در این داستان جنگ ستیزانه به شکل ماهرانه‌ای حساسیت‌های شرقی و غربی را به هم وصل می کند. این انیمه تا حدودی از رمانی به نویسندگی دایانا وین جونز اقتباس شده است.

قلعه‌ی متحرک هاول یکی از خلاقانه‌ترین ساخته‌های استودیو جیبلی را به نمایش گذاشته است. قلعه‌ای متحرک به شکل ماشین بخار که توسط آتشی حاضر جواب قدرت می‌گیرد و یک جادوگر جنگجو آن را اداره می‌کند.

این فیلم که زیبایی‌شناسی اروپای قدیم را به واسطه‌ی نگرش شرقی به تصویر می کشد، از لحاظ بصری داستان عاشقانه ای شگفت‌انگیز است و همچنین تلفات انسانی و زیست محیطی جنگ را به شکل قابل توجهی متهم می‌کند.

در این انیمیشن پیت داکتر پویانمای شرکت پیکسار بر دوبله‌ی انگلیسی آن نظارت داشت و آن را با افراد با استعداد و قدرتمند در عرصه‌ی آواز از جمله لورن باکال، کریستین بیل، امیلی مورتیمر و بیلی کریستال کامل کرد.

۳۲. انیمیشن سه‌قلوهای بلویل

سیلوین شومه فرانسوی که در صحنه‌های تئاتر عصر جاز و کمدی‌های صامت آموزش دیده بود با به جریان انداختن اتفاق‌های قدیمی که شامل گنگسترهای آمریکایی، مسابقه‌ی دوچرخه‌سواری به دور فرانسه و سه خواهر معروف عجیب غریب می‌شود، به چیزهای غیر معمول و قدیمی برای به نمایش گذاشتن یک صحنه‌ی جرم شدت بخشید.

این فیلم آهنگی به‌یادماندنی و شوخ‌طبعی فیزیکی کنایه‌آمیزی دارد که نباید از آن چشم‌پوشی کرد اما جذاب‌ترین ویژگی خاص آن، لذت چیدن قطعات متحرک – تردمیلی کار راه‌انداز، برنامه‌ی روزانه، یک آهنگ و تماشای حرکت آنهاست.

۳۱. فیلم فریتز گربه ۱۹۷۲ (Fritz the Cat )

• کارگردان:  رالف بکشی

• IMDB: 6.2

اقتباس رالف بکشی از جنون موجود در کتاب رابرت کرامب که در مورد گربه‌ی انسان نمایی است که به مواد مخدر، درگیری با پلیس و روابط نامشروع علاقه داشت، اعترافی بی‌نقص در رابطه با طنز تلخ و گزنده‌ی کمیک‌های زیرزمینی بر روی پرده‌ی سینما بود.

(کرامب به خاطر عدم علاقه‌اش به فریتز در نهایت او را توسط یک یخ‌شکن کشت.) وجه تمایز این انیمیشن به عنوان اولین کارتون با رتبه‌ی X این است که از نگاه انسان‌گرایانه‌اش روی ابعاد بیشتری از ساختارشکنی در آمریکای دوره‌ی نیکسون (ریچارد نیکسون رئیس جمهور آمریکا) تسلط دارد.

البته که تجربه‌ی بد مصرف مواد در طولانی مدت، به هیچ وجه یک محرک اجتماعی ساده نیست.او از طریق گربه‌های چاق اجتماعی و پیشروی‌های ساده‌لوحانه‌یشان که منبع اصلی فیلم‌های جنسی نیمه‌شب‌ها هستند، پوچ‌گرایی و لذت‌گرایی بی هدف را به طور یکسان مورد هدف قرار می‌دهد.