منظور از حجم موتور چیست و چگونه محاسبه می شود ؟

هنگامی که درصدد تهیه یک ماشین جدید هستید، مطمئناً با طیف گسترده‌ای از مدل‌ها با حجم موتور متفاوت روبه‌رو می‌شوید. امروزه ابعاد موتورها به نسبت گذشته، کوچک‌تر شده است. روندی که «کاهش حجم» نامیده می‌شود. موتورهای کوچک‌تر اغلب به سوخت کمتری نیاز دارند و از لحاظ میزان تولید آلاینده نسبت به خودروهای بزرگ‌تر، در سطح پایین‌تری قرار می‌گیرند. اگرچه موتورهای کوچک‌تر برای تولید قدرت‌های کمتر استفاده می‌شوند، اما سازندگان در طول این سال‌ها، زمان و هزینه زیادی را برای کارآمدتر کردن آن‌ها صرف کرده‌اند؛ در حالی که همزمان ملزم به رعایت قوانین سخت‌گیرانه تولید آلاینده‌ هم بودند.

بسیاری از پیشرفت‌ها در قدرت و کارایی این موتورهای کوچک‌تر، نتیجه فناوری توربوشارژ و هیبریدی است. این تکنولوژی‌ها، فرایندهای نوآورانه‌ای هستند که به موتورهای کوچک‌تر کمک می‌کنند تا به ترکیبی عالی از عملکرد، مصرف سوخت و آلایندگی کمتر اگزوز دست یابند. امروزه یک خودروی مجهز به موتور ۱ لیتری، می‌تواند توانی به اندازه خودروهای قدیمی‌تر، با حجم موتور ۲ برابر تولید کند؛ در حالی که مصرف سوخت و تولید آلاینده‌ آن‌ها هم به شکل محسوسی کاهش پیدا کرده است. در ادامه این مقاله از مجله آچاره حجم موتور ماشین را بیشتر بررسی خواهیم کرد. با تکنوروز همراه باشید.

معناى حجم موتور چیست؟

اندازه موتور که به‌عنوان «ظرفیت موتور» یا «جابه‌جایی موتور» نیز شناخته می‌شود، به حجم کل سیلندرهای موتور اشاره دارد. این حجم موتور عموماً برحسب لیتر یا سانتی‌متر مکعب گزارش می‌شود. پس خودرویی با پیشرانه ۱۰۰۰ سی‌سی (سانتی‌متر مکعب) را می‌توان ۱ لیتری نامید. با این‌حال اغلب خودروها، به سمت بالا یا پایین، در نزدیک‌ترین یک‌دهم‌ لیتر گرد می‌شوند. به طور مثال حجم موتوری برابر ۱۳۸۰ سی‌سی، عموماً ۱.۴ لیتر و ۱۳۲۰ سی‌سی به‌شکل ۱.۳ لیتر شناخته می‌شوند.

زمانى که پیستون از بالا به پایین در سیلندر  حرکت مى کندمقدار معینی از هوا را مى مکد.مقدار هوایى که مکیده مى شود به مقدار فضاى بالاى پیستون و نیز مقدار جابه جایى  پیستون از بالا به پایین بستگى دارد.
اگر قطر پیستون ۴ اینچ(۱۰.۱۶ سانتی متر) باشد و میزان جابه جایى پیستون در سیلندر نیز ۴ اینچ باشد در نتیجه این پیستون در موتور میتواند بمکد:

حجم سیلندر=ارتفاع*۳.۱۴*۲^(شعاع)
cm^3) ) 823.3 =10.16*3.14*2^(5.08)

اگر موتور شما ۴ سیلندر باشد در نتیجه :۴*۸۲۳.۳=۳۲۹۲.۱ cm^3  ا ۳.۲۹۲ لیتر حجم دارد.
کارخانه جات خودرو سازى رقم فوق را گرد مى کنند و مى گویند که موتور شما ۳.۳ لیتر حجم دارد که بدین معنى است که این موتور خاص ۳.۳ لیتر حجم دارد.
اگر میل لنگ متصل به این موتور را دو دور بچرخانید ۴ پیستون مجموعا ۳.۳ لیتر هوا و سوخت را استنشاق مى کنند.
خوب, چرا باید این حجم را بدانیم؟ و چرا پشت خیلى از خودروها برچسبى شامل حجم موتور زده شده است؟حجم یک موتور مى تواند بیشترین قدرتى که موتور تولید مى کند را برآورد کند.میدانیم  که بنزین با هم مخلوط مى شود ودر موتور مشتعل مى شود.این اشتعال زمانى بخوبى رخ میدهد که احتراق سالمى روى دهد و احتراق کامل و بدون نقص زمانى رخ مى دهد که درصد کمى بنزین با هوا مخلوط شود.اگر مقدار زیادى بنزین با مقدار کمى هوا مخلوط شود احتراق ناقص روى میدهد. ویا روی نمیدهد(به علت کمبود اکسیژن).

نسبت مقدار هوا به بنزین ۱۵ به ۱ است  یعنی ۱۵ واحد هوا با ۱ واحد بنزین مخلوط مى شود.حجم موتور بیشترین مقدار سوختى که موتور مصرف مى کند را اطلاع مى دهد واین نیز مى تواند کنترل کند بیشترین قدرتی را که موتور تولید مى کند. البته ممکن است یک موتور  ۱۰ لیترى که کارایى بدى دارد و نیز یک موتور ۱ لیترى  که کارایى خوبى دارد  هر دو داراى یک اسب بخار یکسان باشند.اگرچه که موتور ۱۰ لیترى ۱۰ برابر موتور ۱ لیترى حجم دارد.طبق یک قانون عمومى یک موتور ۱۰ لیترى باید ۱۰ برابر نیروى بیشتر نسبت به موتور ۱ لیترى تولید کند.اگر سایر شرایط بدون تغییر بمانند.

اعداد حجم موتور به چه معنی هستند؟

حجم موتور ۲ لیتری یا ۱.۵ لیتری به چه معنی است؟ این اعداد به چه داده‌هایی اشاره دارند؟ تا همین اواخر، نام‌گذاری مدل‌های خودرو اغلب به حجم موتور اشاره داشت و هر چه این عدد بزرگ‌تر بود، قیمت ماشین هم بالاتر می‌رفت.

اگر با حجم موتور ۲ لیتر روبه‌رو شدید، به خاطر داشته باشید این عدد بیانگر ظرفیت موتور بوده و ترکیب تمام سیلندرهای موتور است. موتورهای مدرن معمولی، دارای ۳، ۴، ۶ و یا ۸ سیلندر هستند. پس یک موتور ۲ لیتری با ۴ سیلندر، دارای ظرفیت ۵۰۰ سی‌سی در هر کدام از سیلندرهای خود است.

میزان مصرف سوخت با حجم موتور چه نسبتی دارد؟

در موتور بزرگ‌تر که بتواند با هر دور چرخش در یک دقیقه (rpm)، سوخت بیشتری بسوزاند، معمولاً سوخت بیشتری نسبت به موتورهای کوچک‌تر در همان میزان مسافت، مصرف می‌شود. این موضوع نکته‌ای حائز اهمیت در انتخاب خودروهای جدید است. با توجه به این‌که خودروهای قدرتمندتر با موتور بزرگتر، معمولاً گران‌ترند و از سوخت بیشتری نسبت به اتومبیل‌های با موتور کوچک‌تر استفاده می‌کنند، ارزش این را دارد که به میزان قدرت واقعی و حجم موتور متناسب با آن فکر کنید.

اگر رانندگی روزمره شما معمولا با شتاب زیاد و حمل بارهای سنگین همراه نیست، ممکن است متوجه شوید که یک موتور کوچک‌تر و کم‌قدرت‌تر، باعث صرفه‌جویی در هزینه سوخت می‌شود. موتورهای کوچک‌ برای خودروهایی که عمدتاً در سطح شهر استفاده می‌شوند، مناسب هستند و عملکرد مناسبی را در سفرهای کوتاه از خود نشان می‌دهند. مثل یک سفر کوتاه برای خرید از سوپرمارکت یا مراجعه به مدرسه که در آن سرعت بالا و شتاب سریع، واقعاً ضروری نیست. از آنجایی که موتور به‌طور مرتب، در حال تولید نیروی زیاد موردنیاز نیست، منطقی است که همان حجم کوچکش را انتخاب کنید که از لحاظ اقتصادی هم برای شما بهینه‌تر است.

حجم موتورهای بزرگ‌تر که برای تولید سطوح بالاتر قدرت نیازی به زحمت زیادی نداشتند، قبلاً در بین کسانی که سفرهای مکرر با سرعت بالا در بزرگراه انجام می‌دادند، انتخاب اولیه محسوب می‌شد. با این حال، فناوری مدرن باعث می‌شود که یک موتور کوچک مانند یک موتور بسیار بزرگ‌تر رفتار کند و حتی یک موتور با اندازه متوسط ممکن است در یک سفر طولانی بزرگراهی، شرایط راحت‌تری را برای شما فراهم آورد.

به یاد داشته باشید که سبک رانندگی شما عاملی مهم در میزان مصرف سوخت خودرویتان به‌شمار می‌رود. پایین‌ نگه‌ داشتن میزان توان با تغییر تا بالاترین دنده ممکن، در کنار شتاب‌گیری و ترمز ملایم به صرفه‌جویی در مصرف سوخت کمک شایانی می‌کند. همچنین باد کردن صحیح لاستیک‌ها، می‌تواند ده‌ها میلیون تومان در هر سال، در جیب شما ذخیره کند. حجم موتور و قدرت خودرو بر حق بیمه ماشین هم تاثیر مستقیم داشته و خودروهایی که بیمه‌های ارزان‌تر به آن‌ها تعلق می‌گیرد، عموماً قدرت‌کم‌تر و موتوری کوچک‌تر دارند.

منظور از حجم موتور چیست و چه تفاوتی با پیشرانه دارد؟

پیشرانه به معنای موتور خودرو است. وقتی گفته می شود خودرویی با پیشرانه پایه گازسوز، یعنی خودرویی که موتور آن بر پایه سوخت گاز طراحی شده است.

پیشرانه به معنای موتور خودرو است. وقتی گفته می شود خودرویی با پیشرانه پایه گازسوز، یعنی خودرویی که موتور آن بر پایه سوخت گاز طراحی شده است. اما حجم موتور به مفهوم حجم تمامی سیلندرهای موتور خودرو است. وقتی می گویند حجم موتور خودرویی ۱۶۰۰ سی سی است، یعنی اگر سیلندهای آن را در فرض, خارج کنیم و سر و ته آن را ببندیم و درون آنها آب بریزیم، ۱۶۰۰ سی سی آب درون آنها جای می گیرد. هر یک لیتر ۱۰۰۰ سی سی است و خودرویی با موتور ۱/۶ لیتری یعنی موتوری با حجم ۱۶۰۰ سی سی. هرچه حجم موتور بالاتر باشد، موتور قوی تر است و می تواند قدرت بیشتری تولید کند.